Akut Lenfositik Lösemi (ALL)
Akut Lenfositik Lösemi (ALL)
Akut Lenfositik Lösemi Nedir ?
Akut lenfositik lösemi (ALL) bir tür lösemidir. Lösemi, kan veya kemik iliği kanseridir. ALL, akut lenfoblastik lösemi ve akut lenfositik lösemi olarak da bilinir.
Akut lenfositik lösemide kelimelerin anlamını açıklayacak olursak “akut” kelimesi hastalığın henüz olgunlaşmamış hücreleri etkileyip semptomların nispeten daha kısa sürede ortaya çıkması anlamına gelir. Diğer kelimemiz “lenfositik” kelimesi, ALL’nin etkilediği lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerini ifade eder.
Vücudumuzdaki beyaz kan hücrelerimiz enfeksiyonla savaşmamıza ve vücudumuzu korumamıza yardımcı olur. ALL durumunda vücut gereğinden fazla olgunlaşmamış lenfosit(lenfoblast) üretir ve bu hücreler olgunlaşmadan çoğalmaya devam eder. ALL hastalarındaki bu lenfosit hücreleri görevlerini hem düzgün yapamazlar hem de çeşitli organlarda bozukluk meydana getirirler.
Ayrıca belirtmek gerekir ki bu lenfositler hızla çoğaldıkça, sağlıklı beyaz kan hücrelerini, kırmızı kan hücrelerini , kan ve kemik iliğindeki trombositleri de etkilemeye başlarlar.
Akut Lenfositik Lösemi Nedeni ve Risk Faktörleri Nelerdir ?
ALL’nin nedeni bilinmemektedir. Fakat bazı risk faktörleri bu hastalığın görülme sıklığını arttırabilir.
Daha önce kanser öyküsü olan ve tedavi amaçlı kemoterapi ve radyasyon tedavisi gören kişilerde akut lenfositik lösemi gelişme riskini artabilir.
Genetik bozukluklar: Li-Fraumeni sendromu, Down sendromu, Klinefelter sendromu, nörofibromatoz, ataksi telanjiektazi veya Fanconi anemisi.
ALL ile bir erkek ya da kız kardeşi olması. İkiz de dahil olmak üzere akut lenfositik lösemili bir kardeşi olan kişilerin ALL riski artar(yaklaşık 2 veya 4 kat).
Akut Lenfoblastik Lösemi Semptomları Nelerdir ?
Hastalık nedeniyle kemik iliğinde üretilen kan hücresi düzeyleri değiştiği için hastalarda pıhtılaşma bozuklukları artabilir, diş eti kanaması veya burun kanaması bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Aynı zamanda kolay morarma ve kırmızı kan hücrelerinin azalmasına bağlı solukluk da bu durumla ilişkilendirilebilir.
Beyaz kan hücrelerimizin fonksiyonlarını kaybetmesine bağlı olarak vücut enfeksiyonlara karşı savunmamız duruma gelebilir. Bunun yanı sıra hastalığa spesifik olmasa da yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, ateş görülebilmektedir.
Kanser hücreleri dalak, karaciğer, böbrek gibi organları etkileyip karın ağrısı bulgusu olarak karşımıza çıkabilir.
Akut Lenfoblastik Lösemi Tanısı Nasıl Konulur?
Kan testleri: Vücuttaki kan hücreleri düzeylerinin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir. Ayrıca periferik yayma yapılıp kan hücrelerinin şekil ve boyutlarına bakılmalıdır.
Organların ne kadar etkilendiğini anlamak için karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri yapılır. Aynı zamanda kitlesel bir oluşum olup olmadığını anlamak için görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Kitlenin özellikle dolaşım ya da solunum sistemine basısı söz konusu olabileceğinden bu basamak oldukça önemlidir.
Akım sitometri testleri ve kromozomal testler kullanılarak lösemi tipi belirlenebilir.Lösemi tipi belirlendikten sonra bulunan alt tipe özgü tedavi uygulanır.
Akut Lenfoblastik Lösemi tedavisi nedir?
Birçok hasta kematerapi ile tedavi edilir, kullanılan ilaç ve uygulama dozu ise hastaya göre belirlenir. Vücutta kanser hücresinin kalmamasına remisyon denir ve amaç remisyon sağlamaktır.Remisyon sağlandıktan sonra hastalığın tekrarlamaması için 2-3 yıl aralıklarla kemoterapi verilebilir.
Agresif seyreden ALL hastalarına kök hücre nakli önerilir.